Jaap Hellinga en de Canon van de
Noordelijke reclamegeschiedenis
Deze week legde één van de oudste
reclamebureaus van het Noorden het loodje: Bouman Reclame in
Leeuwarden.
Journalist Jaap Hellinga publiceerde
daarover donderdag j.l. in de bladen van het NDC en bouwde zijn
artikel rond het feit dat het 'oudste reclamebureau van het Noorden
terziele was'. Hoe braaf Jaap de quotes van de zegsman bij de
verzegelde deur ook opschreef, Jaap gaat zoals het er nu voor staat
nooit de Canon van de Noordelijke reclamegeschiedenis schrijven. Want
die getuigt niet alleen van andere feiten, maar staat bol van de anekdotes en bizarre verhalen.
 |
| Roxy..van Koninklijke Theodorus Niemeijer.... |
Zo was Bouman
Leeuwarden niet het oudste bureau, maar het Groningse
“Advertentiebureau Drexhage de Zee” dat in 1943 begon. Op zich
een interessante startdatum, want midden in de hongerwinter een
reclamebureau beginnen getuigt op z'n zachtst gezegd van moed. Je
vraagt je af of er campagnes werden gemaakt voor tulpenbollensoep of
spritsen voor bij de surrogaatkoffie. Je sprak toen nog van '
advertentiebureau' en niet van een veel sjieker 'communicatiebureau' laat staan van 'marketingadviesbureau'.
 |
| Reclameman Max de Zee, op de Afsluitdijk geklokt op 311 km/u |
“Advertenties verkopen, dàt zul
je!', zal de oude De Zee tegen zijn flamboyante zoon Max hebben
gezegd, die in de jaren zeventig van de vorige eeuw het bureau in de
vaart der reclamevolkeren opstuwde, Rolls Royce als klant had en zijn
peperdure Tomaso De Pantera angstvallig voor de Groninger
gemeenschap nog volop in de wederopbouw, verborgen hield.
In die
roerige jaren zeventig werd door de Tukse boys van Van Loohuizen 'Unicom' opgericht waar Johan Brakema jarenlang
productieman én ijzervreter op hun middenveld was. Er werd toen nog collegiaal gevoetbald tussen de Noordelijke
bureaus; op het terrein van VV Noordwolde zijn nu nog DNA sporen te vinden van
de onneembare keeper en topfotograaf John Stoel en van Isaac
Onderwater, de markante oprichter van HMA.
 |
| Moedige advertenties in de oorlog... |
Unicom's Johan Brakema verraste
vervolgens vriend en vijand door op een gegeven moment een Mc Donald's in de Herestraat te beginnen, 'Een patatzaak!', riep iedereen
meesmuilend, maar een paar jaar later al had de slimme Johan alle
schapen op het droge en laat ons vanaf zijn jacht in Marbella
vriendelijk groeten. In Leeuwarden werd de opkomst van
Hemmen & Solarz een epos waar men het in Leeuwarden nog steeds
over heeft. Rieks werd fameus door zijn belmarathons, waarbij hij bedrijven net zo lang belde tot ze er zo ziek van waren dat ze hem in elk geval één keer wilden ontvangen.
 |
| Rieks Hemmen, fameuze belmarathons... |
Jaap Hellema citeert in het artikel
overigens een opmerkelijke spreuk van de oprichter van het overleden bureau Bouman, Joop. 'Reclamebureaus zijn net zwammen; werknemers duiken ondergronds en
beginnen voor zichzelf'. De kern van deze uitspraak
mag dan wel waar zijn, dat talentvolle – of eigenwijze- medewerkers
van reclamebureaus op een gegeven moment voor zichzelf beginnen is
van alle tijden en een doodnormaal gegeven binnen de branche.
 |
| Reclameman Johan Brakema liep binnen door Mc Donald's... |
Het is simpel; het DNA en de visie van een reclame, communicatie
of marketingbureau moet sterk zijn en onvervreemdbaar. Wie gewoon
z'n eigen ding blijft doen – en dat beter of anders dan anderen –
blijft ondanks shockwaves en trends in de markt bovendrijven
en ziet kansen voor groei. Zowel in Leeuwarden als Groningen zijn daar diverse levendige bewijzen van.
Reacties
Een reactie posten